Wniosek o status osoby osiedlonej w UK

Spis treści:

1. Co to jest settled status?
2. Kto może ubiegać się o status osoby osiedlonej?
3. Jakie są korzyści z posiadania settled status?
4. Status osoby tymczasowo osiedlonej
5. Jak złożyć wniosek o status osiedlonego w UK?
6. Czy możesz utracić status?

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej wywołało wiele zmian dla Polaków mieszkających oraz pracujących w Anglii. W chwili obecnej osoby, które wiążą z Anglią swoją przyszłość, muszą składać wniosek o settled status, by móc legalnie żyć w UK. Dzięki temu artykułowi dowiesz się, czym jest taki status, jakie warunki musisz spełniać, by go otrzymać oraz jak poprawnie złożyć wniosek.

Co to jest settled status?

Wniosek o settled status (status osoby osiedlonej) stworzony został dla cudzoziemców, którzy na co dzień żyją i mieszkają w Wielkiej Brytanii. Przed wejściem w życie przepisów o settled status 5-letni pobyt w Anglii otwierał Ci drogę do uzyskania stałej rezydentury i karty rezydenta, poświadczającej stały pobyt w UK. Na tej podstawie można było natomiast wystąpić o nadanie brytyjskiego obywatlestwa.

Wiele zmian w tym zakresie wprowadził jednak Brexit. Aktualnie podstawą prawną do przebywania na terytorium Wielkiej Brytanii jest właśnie status osiedleńca (settled status). Ten wymóg nie dotyczy jedynie osób posiadających o podwójnym obywatelstwie (polskim i angielskim/irlandzkim).

Kto może ubiegać się o status osoby osiedlonej?

Możesz ubiegać się o settled status, jeśli:

• mieszkasz na terenie UE lub Szwajcarii, ale pozostajesz w związku z osobą mającą brytyjskie obywatelstwo;
• jesteś w separacji ze swoim współmałżonkiem z UK lub jesteś wdowcem/wdową po mieszkańcu Wielkiej Brytanii, za życia przebywającym w UK przynajmniej 5 lat;
• jesteś rodzicem lub opiekunem dzieci przebywających na terenie Anglii;
• jesteś dzieckiem rodzica lub Twojego opiekuna prawnego, który mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii;
• jesteś studentem i planujesz kontynuować naukę w UK;
• Twoi bliscy mieszkają w Anglii i posiadają obywatelstwo.

O status osoby osiedlonej możesz się ubiegać jeśli posiadasz dokumenty świadczące o co najmniej 5 latach pobytu w Anglii. Musisz również spełnić warunek bycia na Wyspach przez okres 6 miesięcy nieprzerwanie każdego roku.

Wyjątkiem od powyższych reguł będzie jednak:

• odbycie za granicą obowiązkowej służby wojskowej;
• urodzenie się dziecka za granicą i wyjazd do niego;
• inne ważne powody.

Osoby, które nie muszą składać wniosku:

• indefinite leave to enter the UK;
• indefinite leave to remain in the UK (potwierdzeniem jest pieczątka w paszporcie lub pismo z brytyjskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych);
• obywatele Wielkiej Brytanii lub Irlandii (w tym osoby z podwójnym obywatelstwem);
• obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii, którzy przybyli do Wielkiej Brytanii przed jej przystąpieniem do UE;
• osoby pracujące w Wielkiej Brytanii, które nie mieszkają na jej terenie („pracownicy przygraniczni”).

Jakie są korzyści z posiadania settled status?

Po uzyskaniu statusu osiedleńca możesz legalnie pracować oraz mieszkać w Wielkiej Brytanii. Oprócz tego możesz liczyć na:

• rozpoczęcie edukacji lub kontynuowanie trwających studiów;
• korzystanie z publicznej opieki zdrowotnej świadczonej przez NHS;
• wynajęcie mieszkania i podjęcie pracy na Wyspach,
• prawo do uzyskania np. zasiłku dla bezrobotnych lub emerytury;
• otrzymanie rządowej pożyczki studenckiej
• przestają Cię obowiązywać wszelkie ograniczenia wizowe. Możesz bez problemu wjeżdżać na terytorium UK bez dodatkowych formalności.

Status osoby tymczasowo osiedlonej (pre-settled status)

Nie zawsze możesz ubiegać się o status osoby osiedlonej, a jednocześnie potrzebujesz zalegalizować swój pobyt w UK. Z pomocą przychodzi jednak pre-settled status, nazywany również okresem przejściowym. Otrzymasz go, jeśli żyjesz w Wielkie Brytanii krócej niż 5 lat lub nie możesz potwierdzić swojego dłuższego pobytu.

Mając status osoby tymczasowo osiedlonej, możesz przebywać, studiować i pracować w Anglii przez kolejne 5 lat po jego uzyskaniu. Musisz jednak wówczas liczyć się z pewnymi ograniczeniami w kwestii świadczeń socjalnych. Nadal możesz natomiast:

• pracować w Wielkiej Brytanii;
• korzystać z opieki publicznej służby zdrowia;
• podejmować naukę lub kontynuować studia;
• korzystać z funduszy publicznych, takich jak zasiłki i świadczenia emerytalne (po spełnieniu określonych wymogów);
• podróżować do i z Wielkiej Brytanii.

Jak złożyć wniosek o status osiedlonego w UK?

Przyznanie statusu osoby osiedlonej może nastąpić tylko wtedy, kiedy jako obcokrajowiec, który jest zainteresowany jego uzyskaniem, złożysz odpowiedni wniosek. Niezbędne dokumenty można wypełnić zarówno przy użyciu brytyjskiej strony rządowej, jak i za pomocą aplikacji mobilnej.

Procedura związana ze składaniem wniosku jest na szczęście bardzo klarowna i w pełni darmowa.
W pierwszej kolejności musisz przygotować niezbędne dokumenty:

• dowód osobisty, paszport lub inny dokument, który potwierdzi Twoją tożsamość (jeśli natomiast z różnych powodów nie masz dokumentu tożsamości, możesz skontaktować się się z Centrum Pomocy Systemu osiedleńczego dla obywateli UE – EU Settlement Resolution Center);
• kartę rezydenta (o ile ją posiadasz) lub dowód potwierdzający, że mieszkasz na stałe w Anglii;
• cyfrową fotografię twarzy.

Następnie należy założyć konto na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Wielkiej Brytanii. Właśnie do tego potrzebujesz dokumentu potwierdzającego Twoją tożsamość, cyfrową fotografię twarzy oraz dowód potwierdzający Twój stały pobyt w UK.

Ostatnim etapem będzie wypełnienie wniosku, w którym musisz odpowiedzieć na kilka pytań. Co ważne, aby złożyć wniosek o status pre-settled lub settled, musisz fizycznie przebywać w UK. Konieczne jest również posiadanie brytyjskiego adresu zamieszkania.

Strona, przez którą będziesz składać wniosek, jest powiązana z danymi HMRC oraz Department for Work and Pensions, zatem co do zasady osoby zatrudnione, płacące podatki, pobierające emerytury nie będą musiały dodatkowymi dokumentami udowadniać faktu zamieszkiwania w Wielkiej Brytanii.

Procedura po poprawnym złożeniu wniosku o settled status

Jeśli wniosek zostanie poprawnie złożony, to pozostaje czekać na jego rozpatrzenie. Zwykle zajmie to 5 dni roboczych, ale ten czas może wydłużyć się nawet do 1 miesiąca, jeśli konieczne będą dodatkowe informacje.

Już w momencie pomyślnie złożonego wniosku masz jednak prawo do przekraczania granicy UK w dwie strony nawet jeżeli nie otrzymasz jeszcze oficjalnej decyzji o przyznaniu statusu. Wystarczy sam fakt złożenia wniosku potwierdzony w aplikacji w telefonie.

Otrzymanie statusu osoby osiedlonej otwiera natomiast przed Tobą kolejne możliwości. Przede wszystkim już po 12 miesiącach możesz złożyć wniosek o uzyskanie brytyjskiego obywatelstwa.

Czy możesz utracić status?

Status osoby tymczasowo osiedlonej możesz utracić w przypadku, gdy będziesz przebywać poza Wielką Brytanią przez okres 2 lat. Status osiedleńca utracisz z kolei, jeśli będziesz przebywać poza UK przez okres 5 lat. Powodem utracenia statusu może być również popełnienie poważnego przestępstwa.

Wniosek o status osoby osiedlonej – podsumowanie

• dzięki statusowi osiedleńca możesz na co dzień żyć i pracować w Wielkiej Brytanii;
• jeśli przebywasz w Anglii krócej niż 5 lat, to uzyskasz status tymczasowego osiedleńca;
• dzięki posiadaniu settled status możesz liczyć na świadczenia socjalne;
• wniosek złożysz elektronicznie;
• złożenie wniosku jest darmowe;
• decyzję otrzymasz z reguły po 5 dniach roboczych, ale może się to wydłużyć do miesiąca;
• status osoby osiedlonej możesz utracić w wyniku zbyt długiej nieobecności w UK lub poważnego przestępstwa.